Στη συζήτηση περί κατάργησης της μονιμότητας στο Δημόσιο, συχνά παραβλέπεται ένας παράγοντας που δεν καταγράφεται σε πίνακες κόστους- οφέλους: η θεσμική μνήμη. Πρόκειται για τη συλλογική εμπειρία, την επαγγελματική κουλτούρα και την άτυπη γνώση που ενσαρκώνεται σε έναν οργανισμό με σταθερό και έμπειρο προσωπικό. Αυτή η θεσμική μνήμη δεν κωδικοποιείται εύκολα, αλλά μεταδίδεται με τρόπο ζωντανό και βιωματικό – ακριβώς όπως συμβαίνει με την κουλτούρα σε μια ανθρώπινη κοινότητα.
Αν αναζητήσουμε αναλογίες στη βιολογία, η θεσμική μνήμη μοιάζει περισσότερο με τη λαμαρκική παρά με τη δαρβινική αντίληψη της εξέλιξης. Ο Λαμάρκ υποστήριζε ότι οι οργανισμοί μεταβιβάζουν στους απογόνους τους χαρακτηριστικά που αποκτούν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Με ανάλογο τρόπο, οι θεσμοί -όπως ένα νοσοκομείο, ένα σχολείο ή μια υπηρεσία- μεταβιβάζουν άτυπα «επίκτητα» χαρακτηριστικά: τρόπους εργασίας, αντανακλαστικά, δεξιότητες και επαγγελματική ηθική.

Σε αντίθεση με έναν οργανισμό που βασίζεται σε τυπικά εγχειρίδια ή σε ένα θεσμικό «DNA», οι θεσμοί που λειτουργούν με μονιμότητα, διατηρούν και μεταδίδουν λειτουργική γνώση. Οι δημόσιες υπηρεσίες που βασίζονται σε διαρκώς εναλλασσόμενο προσωπικό χάνουν αυτή την οργανική συνέχεια, με αποτέλεσμα να «ξαναμαθαίνουν» κάθε φορά τη λειτουργία τους, από το μηδέν.

Ο βιολόγος Richard Lewontin (1929–2021), γνωστός για την κριτική του στον γενετικό ντετερμινισμό, θα αναγνώριζε εύκολα σε αυτή την έννοια της θεσμικής μνήμης μια αλληλεπίδραση οργανισμού–περιβάλλοντος. Όπως έγραφε, οι οργανισμοί δεν είναι απλά προϊόντα του γενετικού τους υλικού, αλλά προκύπτουν από τη συνεχή αλληλεπίδραση με το περιβάλλον τους. Το ίδιο ισχύει και για τους θεσμούς: δεν «λειτουργούν» από μόνοι τους, αλλά συγκροτούνται από την πράξη των ανθρώπων που τους κατοικούν και τους υπηρετούν.

Η απώλεια της θεσμικής μνήμης -δηλαδή η αποδιάρθρωση της μονιμότητας- δεν σημαίνει φρεσκάδα ή καινοτομία. Σημαίνει αποκοπή από τη συνέχεια και τη συλλογική μάθηση. Σημαίνει έναν θεσμό που κάθε φορά ξαναγεννιέται σαν λωτοφάγος: χωρίς παρελθόν, και άρα χωρίς βάθος.

Συμπεράσματα

Η μονιμότητα δεν είναι απλώς εγγύηση ατομικής ασφάλειας. Είναι μηχανισμός κοινωνικής μάθησης. Είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο ένας θεσμός μεταβιβάζει -όχι με αποφάσεις και εγκυκλίους, αλλά με παράδειγμα και πράξη- την ιστορικότητά του και την ικανότητά του να εξελίσσεται με συνέχεια.

Η κατάργησή της ισοδυναμεί με θεσμική αμνησία. Και σε μια κοινωνία με ιστορικές πληγές και νέες κρίσεις, η απώλεια της μνήμης δεν είναι πρόοδος. Είναι κίνδυνος.

Ενδεικτικά:

• Richard Lewontin, The Triple Helix: Gene, Organism, and Environment, Harvard University Press, 2000.

• OECD (2023). Public Employment and Management 2023. https://www.oecd.org/publications/public-employment-and-management-2023-a8f17605-en.html

• ILOSTAT (2023). Who powers the publicsector? https://ilostat.ilo.org/blog/who-powers-the-public-sector

• ILO (2024). World Employment and Social Outlook – Trends 2024. https://www.ilo.org/global/research/global-reports/weso/trends2024

Καραταράκης Κώστας, παθολόγος, πρόεδρος Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Λασιθίου, μέλος Δ.Σ. Συλλόγου Εργαζομένων Γενικού Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου

Άγιος Νικόλαος, 26 Μαΐου 2025

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο σημερινό φύλο της εφημερίδας ΑΝΑΤΟΛΗ

Η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων αποτελεί θεμελιώδη εγγύηση για την λειτουργία ενός αμερόληπτου και ανεξάρτητου δημόσιου τομέα, απαλλαγμένου από πολιτικές ή πελατειακές πιέσεις.

Καθιερώθηκε με τη συνταγματική αναθεώρηση του 1911, υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, στα πλαίσια της προσπάθειας αστικού εκσυγχρονισμού της χώρας που ακολούθησε το Κίνημα στο Γουδί (1908). Στόχος, η προστασία των εργαζομένων από αυθαίρετες απολύσεις και η θωράκιση της δημόσιας διοίκησης απέναντι στην κομματική χειραγώγηση.

Η σημερινή προσπάθεια αποδυνάμωσης ή κατάργησής της δεν συνιστά πρόοδο. Αντιθέτως, αποτελεί οπισθοδρόμηση προς την πλήρη επικράτηση ενός  κράτους πελατειακών εξαρτήσεων και κομματικά ελεγχόμενων διορισμών, που υπονομεύουν την θεσμική συνέχεια, την διαφάνεια και την αξιοπιστία της διοίκησης.

Θα πρέπει βέβαια να ξεκαθαριστεί και το εξής: υπάρχει σε μεγάλο τμήμα της κοινωνίας η εικόνα ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν απολύονται ότι και αν κάνουν. Αυτό δεν ισχύει. Υπάρχει πειθαρχικό δίκαιο και όταν κάποιοι εργαζόμενοι παραβαίνουν τα οριζόμενα από το δημοσιοϋπαλληλικό κώδικα με σοβαρά παραπτώματα, ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες και απολύονται. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι εντός του 2024 απολύθηκαν 3 μόνιμοι εργαζόμενοι του Νοσοκομείου Αγ. Νικολάου, μετά από σχετικές αποφάσεις του πειθαρχικού συμβουλίου.

Οι προπαγανδιστικές τακτικές μέσω του κοινωνικού αυτοματισμού και η χρήση δημοσκοπήσεων που προβάλλονται μεθοδικά στον ημερήσιο Τύπο και τα ΜΜΕ δεν μπορούν να αποκρύψουν την ουσία:  η αξιοκρατία, η λογοδοσία και η αποτελεσματικότητα στο δημόσιο δεν επιτυγχάνονται με εργασιακή επισφάλεια και άρση της μονιμότητας, αλλά με αντικειμενικά και σταθερά θεσμικά εργαλεία ελέγχου.

Δηλώνουμε την κατηγορηματική μας αντίθεση σε οποιαδήποτε προσπάθεια υπονόμευσης της μονιμότητας, που ισοδυναμεί με πλήρη επικράτηση του κομματικού κράτους  και υπερασπιζόμαστε το Δημόσιο Σύστημα Υγείας ως θεσμό που υπηρετεί το κοινωνικό σύνολο και όχι τα συγκυριακά συμφέροντα κάθε κυβέρνησης.

Τετάρτη 21 Μαΐου 2025

Δ.Σ. Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Λασιθίου 

Δ.Σ. Συλλόγου Εργαζομένων Γενικού Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου 

Δ.Σ. Συλλόγου Εργαζομένων Γενικού Νοσοκομείου – Κ.Υ.  Σητείας 

Δ.Σ. Συλλόγου Εργαζομένων Γενικού Νοσοκομείου – Κ.Υ. Ιεράπετρας 

Δ.Σ. Συλλόγου Εργαζομένων Γενικού Νοσοκομείου – Κ.Υ. Νεάπολης » Διαλυνάκειο»

Δ.Σ. Συλλόγου Νοσηλευτών ΕΣΥ ν. Λασιθίου 

Δελτίο τύπου που αφορά τη σύσταση της Παγκρήτιας Επιτροπής ενάντια στις βάσεις και την εμπλοκή, το Σάββατο 17/5/2025 στο Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας των Λαών, στα Χανιά. Τα μέλη που απαρτίζουν το συντονιστικό της Παγκρήτιας Επιτροπής.

Δελτίο Τύπου της ΕΛΜΕ Λασιθίου σχετικά με τις αυριανές (22-5-25) εξετάσεις PISA στα Δημοτικά και στα Γυμνάσια.

Η Ένωση Νοσοκομειακών Ιατρών Λασιθίου (ΕΝΙΛ) ανακοινώνει τη συμμετοχή της στη στάση εργασίας που έχει προκηρύξει η Α.Δ.Ε.Δ.Υ. στον Νομό Λασιθίου την Παρασκευή 9 Μαΐου 2025, από 08:00 έως 14:00.

Η στάση εργασίας πραγματοποιείται προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμετοχή των εργαζομένων στη παράσταση διαμαρτυρίας στο Ηράκλειο, με βασικό αίτημα την υλοποίηση ενός ενιαίου και αδιαίρετου Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.), από το Καστέλλι Κισσάμου έως την Σητεία.

Ως γιατροί, γνωρίζουμε από πρώτο χέρι πως ένας ασφαλής και σύγχρονος οδικός άξονας είναι υπόθεση υγείας και ζωής. Κάθε καθυστέρηση στην διακομιδή, κάθε τραυματίας σε δρόμο-καρμανιόλα, είναι για εμάς μια κραυγή ευθύνης.

Η ΕΝΙΛ στηρίζει την κινητοποίηση και καλεί τα μέλη της να συμμετάσχουν ενεργά.

Άγιος Νικόλαος, 8 Μαΐου 2025

Για το Δ.Σ. της Ένωσης

Κώστας Καραταράκης, Πρόεδρος

Αργύρης Αλεξανδρόπουλος, Γραμματέας

Σάββατο 3 Μαΐου 2025

Το διήμερο δράσεων για την Εργατική Πρωτομαγιά από σωματεία στον Άγιο Νικόλαο

Διήμερο δράσεων για την Εργατική Πρωτομαγιά διοργανώθηκε την  Τετάρτη 30 Απριλίου και την  Πέμπτη 1 Μαΐου από τον Σύλλογο Εργαζομένων του Νοσοκομείου του Αγίου Νικολάου, την ΕΛΜΕ Λασιθίου, την Ένωση Νοσοκομειακών Ιατρών Λασιθίου και το Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Επισιτισμού, Τουρισμού, Ξενοδοχείων και Συναφών Επαγγελμάτων Ν. Λασιθίου «Τάλως».

Το απόγευμα της Τετάρτης 20/4/25  στο Εργατικό Κέντρο Λασιθίου προβλήθηκε  η ταινία «Ludlow, οι Έλληνες στους πολέμους του άνθρακα»,  το ντοκιμαντέρ του Λεωνίδα Βαρβαρού. Παρουσιάστηκε  το χρονικό της σύγκρουσης του 1913-14 μεταξύ της Ένωσης Ανθρακωρύχων Αμερικής United Mine Workers of America (πολλά μέλη της οποίας ήταν Έλληνες μετανάστες),  και των εταιρειών άνθρακα κάτω από την ηγεσία του Ροκφέλερ.

Ο Πόλεμος του άνθρακα του Κολοράντο είναι η πιο βίαιη και αιματηρή σελίδα του εργατικού κινήματος της Αμερικής. Σε αυτήν τη μετωπική σύγκρουση μεταξύ του Ρόκφελερ και του συνδικάτου των ανθρακωρύχων, σημαντικό ρόλο έπαιξαν 500 Έλληνες. Αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά του αντάρτικου στρατού που έφτιαξε το συνδικάτο για να εκδικηθεί τη Σφαγή του Λάντλοου -τις δολοφονίες 20 γυναικόπαιδων και του ηγέτη των Ελλήνων Λούι Τίκα στις 20 Απριλίου του 1914. Το ντοκιμαντέρ αφηγείται την άγνωστη ιστορία αυτής της σύγκρουσης, φωτίζοντας τον ιδιαίτερο ρόλο των Ελλήνων, μέσα από μαρτυρίες απογόνων τους στο Κολοράντο, συνεντεύξεις με Αμερικανούς και Ελληνοαμερικανούς ιστορικούς και σπάνιο αρχειακό υλικό (βίντεο-συνεντεύξεις επιζώντων απεργών, φωτογραφίες, άρθρα εφημερίδων, κείμενα ντοκουμέντα και τραγούδια).

Στιγμιότυπο από την ταινία, όπου απεικονίζεται η κηδεία του Κρητικού αγωνιστή και συνδικαλιστή Λούη Τίκα

Ακολούθησε ομιλία με θέμα τους Εργατικούς Αγώνες στις ΗΠΑ, από τον Κωστή Καραταράκη, πρόεδρο της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Λασιθίου. Στην εισήγησή του αναφέρθηκε  στις πιο σημαντικές στιγμές του εργατικού κινήματος στις ΗΠΑ και στους εργατικούς αγώνες που έχουν αναπτυχθεί σε αυτή τη χώρα, όπου συνέβησαν και τα γεγονότα το Μάιο του 1886 που οδήγησαν στην καθιέρωση της Εργατικής Πρωτομαγιάς.

Την Πρωτομαγιά Πέμπτη 1/5/25 τα σωματεία συμμετείχαν απεργιακή συγκέντρωση στην Πλατεία Αγίου Νικολάου.  Ακολούθησε πορεία στους δρόμους του Αγ. Νικολάου,  ενώ το Λαϊκό Γλέντι που είχε προγραμματιστεί να γίνει στο Θεατράκι της Λίμνης αναβλήθηκε λόγω του άσχημου καιρού.

(αναδημοσίευση από το Σύλλογο Εργαζομένων Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου